Η κούραση είναι ένα φαινόμενο της σύγχρονης βιομηχανικής ανάπτυξης και η συνέπεια των κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών της σύγχρονης παραγωγής που, περισσότερο από κάθε άλλο σύστημα στην ιστορία, κάνει μεγάλη χρήση των ψυχοπνευματικών δυνάμεων του εργαζόμενου.
Συνεπώς, η κούραση είναι ο ρυθμιστής της δραστηριότητας του ανθρώπου. Η κούραση από την εργασία επηρεάζει πολύ τον εργαζόμενο προπαντός όταν είναι έφηβος. Οι επιπτώσεις της κούρασης στον οργανισμό του εφήβου μπορούν να καταστρέψουν κάθε προσπάθεια προσαρμογής στην εργασία.
Η κούραση είναι συνυφασμένη με ιδιάζοντα αισθήματα πόνου επειδή διαταρράσονται νευροψυχικές λειτουργίες και επιτυγχάνεται γενικά η χαλάρωση του οργανισμού. Αξίζει να αναφερθεί ότι η κούραση στη βιομηχανία είναι χρόνιας μορφής και τα συμπτώματα της εκδηλώνονται αρκετά αργά.
Η Σωματική Κούραση είναι αποτέλεσμα της σωματικής εργασίας και, προπαντός, όταν γίνεται για αρκετό χρονικό διάστημα, όχι μόνο παραφορτώνεται το μυϊκό σύστημα αλλά παρουσιάζεται και πτώση της μυϊκής δύναμης καθώς και της κινητικής συνεργασίας. Επίσης, προκαλείται και χαλάρωση της σταθερότητας του σώματος.
Η νευρική και πνευματική κούραση αποδίδεται στην ένταση του καιρού μας, με αποτέλεσμα να έχουμε ελάττωση της αντίληψης, της μνήμης, της προσοχής και της συνειρμικής ικανότητας. Ο χρόνος και τα σφάλματα χρησιμεύουν ως μέτρα ελέγχου της διανοητικής κούρασης.
Το είδος της κούρασης μεταξύ ενδιαφέρουσας και ανιαρής εργασίας διαφέρει. Η ενδιαφέρουσα εργασία γίνεται σε βάρος του αποθέματος ενέργειας που συγκεντρώθηκε κατά τη διάρκεια της ανάπαυσης. Όμως, η ανιαρή εργασία γίνεται σε βάρος της ενέργειας που παράχθηκε τοπικά στα νευρικά κέντρα τα οποία προίστανται στη διαδικασία αυτής της εργασίας.
Η νευρική και πνευματική κούραση είναι αποτέλεσμα της εργασίας που επιβαρύνει το νευρικό σύστημα του ανθρώπου είτε αυτή είναι ελαφρά εργασία με αναγκαστικό ρυθμό είτε εργασία που κάνει χρήση των πιο ψηλών νευρικών λειτουργιών (λύση προβλημάτων, υπευθυνότητα, μελέτη, μετρήσεις κ.λπ.). Οι δύο τύποι εργασίας προκαλούν την κούραση και τη γενική χαλάρωση του οργανισμού του ανθρώπου.
Η διανοητική κούραση οφείλεται, ανάμεσα σε άλλα, σε έλλειψη ενδιαφέροντος, σε δυσμενείς συνθήκες (κακός αερισμός και φωτισμός) και στη μονοτονία. Τα νεύρα, μεταξύ άλλων, τα ταράζουν οι ανθυγιεινές συνθήκες κάτω από τις οποίες εργάζεται ο άνθρωπος.
Όταν το αίμα δεν οξυγονώνεται αρκετά, η κυκλοφορία δεν γίνεται κανονικά και το πεπτικό σύστημα δεν λειτουργεί καλά, τότε τα αίτια αυτά είναι φυσιολογικά, είναι δηλαδή σωματικά.
Όμως, η επίδραση του σώματος στο πνεύμα είναι γνωστή. Η κοινή λειτουργία αναπνευστικού και πεπτικού συστήματος προκαλεί δηλητηρίαση του αίματος και, από το αίμα, προκαλείται δηλητηρίαση του εγκεφάλου. Αυτή η δηλητηρίαση του εγκεφάλου προκαλεί τον τοπικό πόνο στο κεφάλι, δηλαδή πονοκέφαλο, και αύξηση της θερμοκρασίας του εγκεφάλου, λόγω της συρροής σε αυτόν περισσότερου αίματος, καθώς και πτώση της θερμοκρασίας στα άκρα.
Η συγκινησιακή κούραση είναι αποτέλεσμα εργασίας πολύ ψηλής ευθύνης, περιέχει αγχώδεις καταστάσεις, έχει μεγάλες απαιτήσεις στην αισθηματική ζωτικότητα (ηθοποιός). Συνεπώς, προκαλεί ψηλή συναισθηματική ένταση και δυσάρεστες πνευματικές καταστάσεις.
Ο φόβος και, γενικά, όλα τα αρνητικά αυτοσυναισθήματα, εκδηλώνονται με μια μορφή σωματικής και ψυχικής κούρασης, η οποία καθιστά τον άνθρωπο ανίσχυρο για δράση. Αξίζει να αναφερθεί ότι τα συναισθήματα εχθρότητας αποσπούν τελείως τη δύναμη της προσοχής, κατατρέχουν το σώμα και εξαντλούν τη διάνοια.
Προτεινόμενες λύσεις
Αξίζει να αναφέρω ότι με τη βοήθεια της ψυχολογικής ανάλυσης, μας δίνεται η δυνατότητα να ερευνήσουμε υποκειμενικά και αντικειμενικά στοιχεία τα οποία συμβάλλουν ή αναστέλλουν την απόδοση του ατόμου στην εργασία.
Επιπρόσθετα, μέσα από τις ατομικές συνεδρίες ψυχοθεραπείας- συμβουλευτικής, ο εργαζόμενος βοηθάται στο να περιορίσει την εμφάνιση της κούρασης έτσι ώστε να μην προχωρήσει πέρα του σημείου που μπορεί ο ανθρώπινος οργανισμός να επανακτήσει τις δυνάμεις του με την ανάπαυση, προλαμβάνοντας έτσι την παθολογική κούραση.
Επίσης, τα Βιωματικά Εργαστήρια όπου συχνά προσφέρω Χαλάρωση, Οραματισμό, Έκφραση Συναισθημάτων, Χειρισμό του Άγχους – Πανικού καθώς και οι διαλέξεις και τα σεμινάριά μου που επικεντρώνονται στη φύση του εργασιακού κλίματος, στην υιοθέτηση μέτρων και πρακτικών για την περαιτέρω βελτίωση του και ενισχύουν τις προσπάθειες των εργαζομένων να έχουν μια καλή ποιότητας ζωής.
