Η Ψυχοθεραπεία και Συμβουλευτική για παιδιά και εφήβους αναφέρεται σε ένα εύρος προσεγγίσεων, μεθόδων και τεχνικών που χρησιμοποιούνται για να βοηθήσουν τα παιδιά και τους εφήβους που αντιμετωπίζουν δυσκολίες είτε με τα συναισθήματά τους είτε με τη συμπεριφορά τους ή και τα δύο. Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν διαφορετικοί τύποι ψυχοθεραπείας, πρέπει να επισημανθεί ότι όλοι βασίζονται στην επικοινωνία ως το βασικό εργαλείο που θα τους επιτρέψει να επιφέρουν αλλαγή στα συναισθήματα και στις συμπεριφορές ενός ατόμου. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να αφορά ένα μεμονωμένο παιδί, μια ομάδα παιδιών, μια οικογένεια, πολλές οικογένειες, οικογένεια αναδοχής και άλλους. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε παιδιά και εφήβους, το παιχνίδι, το σχέδιο, η οικοδόμηση, η προσποίηση και η ομιλία είναι σημαντικοί τρόποι έκφρασης / ανταλλαγής συναισθημάτων και επίλυσης προβλημάτων.
Κατά την έναρξη της θεραπείας, ο ψυχοθεραπευτής αποκτά ένα πλήρες ιστορικό του προβλήματος του παιδιού / εφήβου, μιλώντας με το παιδί /με τον έφηβο καθώς και με τους γονείς ή με τους κηδεμόνες σε ξεχωριστές συνεδρίες. Η ψυχοθεραπεία χρησιμοποιείται συχνά σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες (φαρμακευτική αγωγή, συνεργασία με το σχολείο ή με την κοινότητα).
Το θεραπευτικό περιβάλλον που βοηθά το παιδί να αισθάνεται άνετα, ασφαλές, σεβαστό και κατανοητό διευκολύνει το παιδί να εκφράσει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του και, έτσι, χρησιμοποιείται η θεραπεία με βοηθητικό τρόπο.
Οι περιοχές στις οποίες τα παιδιά και οι έφηβοι μπορεί να παρουσιάζουν δυσκολίες περιλαμβάνουν:
- καθυστερήσεις / ελλείψεις κοινωνικής επικοινωνίας π.χ. Διαταραχή του Αυτιστικού Φάσματος (ASD)
- προβλήματα προσοχής, συμπεριφοράς και παρορμητικότητας, π.χ. Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ADHD)
- προβλήματα ταυτότητας και προβλήματα διατροφής (ανορεξία, βουλιμία και συναισθηματική υπερφαγία)
- ριψοκίνδυνες και αυτοτραυματιστικές συμπεριφορές
- σεξιστικές συμπεριφορές
- επιθετικότητα και βία
- αγχώδεις διαταραχές
- σοβαρή κατάθλιψη
- πένθος ή διαζύγιο
Μεταξύ άλλων, η ψυχοθεραπεία βοηθά τα παιδιά και τους εφήβους να:
- λάβουν συναισθηματική υποστήριξη
- κατανοήσουν τα δικά τους συναισθήματα και τις σκέψεις τους
- κατανοήσουν τα συναισθήματα και τις σκέψεις των άλλων
- επιλύσουν συγκρούσεις με άλλους ανθρώπους – είτε πρόκειται για μέλη της οικογένειας τους, για φίλους, για συμμαθητές είτε για άλλους
- προστατεύονται από τον εκφοβισμό
- σέβονται τον εαυτό τους και τους άλλους
- ενισχύσουν την αυτοεκτίμηση τους και την αυτοπεποίθησή τους
- βελτιώσουν την αυτοεικόνα τους
- αποκτήσουν και να υιοθετήσουν καλές δεξιότητες μελέτης
- αποκτήσουν και να υιοθετήσουν καλύτερες επικοινωνιακές δεξιότητες
- ορίσουν και να επιτύχουν στόχους
- δοκιμάσουν νέες λύσεις σε παλαιά προβλήματα
Διάρκεια Συνεδρίας
Αυτό εξαρτάται από την ηλικία του παιδιού – εφήβου και, επομένως, κυμαίνεται από 30 έως 50 λεπτά. Συνήθως διευθετούνται εβδομαδιαίες συνεδρίες. Ωστόσο, σε κρίσιμες καταστάσεις, συνιστάται και ακολουθείται εντατική θεραπεία. Επιπλέον, αν προκύψει ανάγκη, μπορεί να διευθετηθούν κοινές συνεδρίες με αδέλφια, γονείς ή κηδεμόνες καθώς και με άλλους.